De nieuwjaarsrolletjes van bakkerij Vegter in Hoogezand

bron

Het is inmiddels bijna 150 jaar geleden dat Gerrit Vegter samen met zijn vrouw Elisabeth Bekenkamp de bakkerij van de familie Fraai aan de Sluiskade over nam, dit was op 1 december 1869. In 1874 werd het pand gekocht van Levie Simons. Een “vleesschhouwer”. Dit jaar wordt gezien als de start van het bedrijf. Als Gerrit in 1901 plotseling overlijd verkoopt zijn zoon Jacobus zijn bakkerij in Groningen en neemt de bakkerij van zijn vader over. Gerrit breidt het assortiment uit met roggebrood, hardbrood én met koekjes.

De beide zonen van Gerrit worden ook bakker. Zoon Jan had een bakkerij aan de Van Royenstraat in Hoogezand, Gerrit junior nam de bakkerij aan de Sluiskade over van zijn vader.

Terwijl zijn vader het assortiment juist uitbreidde, gaat Gerrit jr. zich vooral bezig houden met het maken van koekjes én met de nieuwjaar rolletjes. In 1932 kwam de eerste machine om de rolletjes te kunnen maken. De machine maakte de koekjes maar ze moesten nog met de hand opgerold worden. Om aan de vraag te kunnen voldoen werd enkele jaren later niet alleen een tweede machine aangeschaft, ook het huis van de buurman werd gekocht zodat er voldoende ruimte was voor een grotere fabriek. In 1941 begon de bouw maar in 1942 werd de bouw op bevel van de Duitsers stil gelegd. Door gebrek aan grondstoffen konden er in de periode 1942 – 1945 geen koekjes worden gebakken. De bakkerij werd gevorderd door de gemeente en bakkers uit de hele omgeving gebruikten de bakkerij om op die manier brandstof te besparen. Eind 1945 werd verder gegaan met de bouw van de fabriek en men begon ook weer met het bakken van koekjes en rolletjes. Het zou nog tot 1955 duren totdat de rolletjes machinaal konden worden opgerold. Dit, en de aanschaf van enkele andere machines, leverde zoveel voordeel op dat de productie kon worden verdubbeld.

Het zal nog tot 1968 duren voor de volgende generatie van de familie Vegter de zaak overneemt. Jacobus, de zoon van Gerrit jr. wordt de nieuwe eigenaar. Net als zijn voorouders zorgt ook deze Jacobus voor de verdere ontwikkeling van het bedrijf. Dit zal uiteindelijk resulteren in een machine die 130 rolletjes per minuut kan bakken én oprollen. Sinds 1996 is de volgende generatie Vegter directeur: Gerrit Rolf Vegter en worden er meer dan 25 miljoen rolletje per jaar gemaakt.

De oorsprong van de nieuwjaar rolletjes komt uit de 10e eeuw. In die tijd werden met een knijpijzer de hosties voor de Rooms-Katholieke Kerk gebakken. Dit knijpijzer had grote overeenkomsten met de ijzers die voor de nieuwjaar rolletjes gebruikt werden. Op Witte Donderdag werden gezegende hosties uitgedeeld aan de armen. Dit waren grote hosties, vergelijkbaar met de joodse matses.

Om breken te voorkomen is men waarschijnlijk toen al begonnen de koeken op te rollen. Tot 1582 begon het nieuwe jaar met Pasen en zo ontstond de traditie om met de jaarwisseling nieuwjaar rolletjes te eten.